Đái tháo đường và vấn đề cơ-xương-khớp thường gặp

Đái tháo đường (tiểu đường) là một bệnh mạn tính rối loạn chuyển hóa, khiến lượng đường trong máu (glucose) tăng cao do cơ thể thiếu insulin hoặc không sử dụng hiệu quả insulin được sản xuất. Bệnh gây tổn thương nhiều cơ quan, đặc biệt là tim, mạch máu, thận, mắt và thần kinh. Vậy bệnh đái tháo đường có ảnh hưởng đến hệ cơ xương khớp?

Đái tháo đường ảnh hưởng như thế nào đến cơ-xương-khớp?

“Người đái tháo đường có tỷ lệ mắc bệnh khớp cao hơn người bình thường?” Chúng ta không biết chính xác bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ mắc bệnh khớp, vì còn nhiều tranh cãi xoay quanh vấn đề này. Dưới đây là cơ chế chính gây đau khớp được quan sát thấy ở những người mắc bệnh tiểu đường:

AGEs (Advanced Glycation End-products) là các sản phẩm cuối của quá trình glycat hóa (đường gắn vào protein, lipid hoặc DNA). Bình thường, quá trình này xảy ra chậm và tích lũy theo tuổi. Nhưng ở người đái tháo đường, do đường huyết cao kéo dài, quá trình này diễn ra nhanh hơn và nhiều hơn.

Khi AGEs tích tụ nhiều trong mô giàu collagen (như sụn, gân, dây chằng, da, mạch máu), chúng làm:
• Làm cứng và mất đàn hồi của sụn và dây chằng → khớp kém linh hoạt, dễ đau và hạn chế vận động.
• Tăng phản ứng oxy hóa có thể dẫn đến gia tăng tình trạng viêm. Tình trạng viêm tăng cao này gây nên các biến đổi sưng nóng đỏ đau ở cơ xương khớp.

Bệnh lý cơ xương khớp người đái tháo đường thường gặp

Người mắc bệnh đái tháo đường có nguy cơ cao mắc các bệnh sau:

Hạn chế vận động khớp

Hạn chế vận động khớp, còn được gọi là bệnh lý khớp xương do tiểu đường, khiến các khớp mất đi độ linh hoạt bình thường. Mặc dù thường gặp nhất ở bàn tay, tình trạng này cũng có thể ảnh hưởng đến cổ tay, khuỷu tay, vai, đầu gối, mắt cá chân, cổ và lưng dưới. Hạn chế vận động khớp có nhiều khả năng xảy ra hơn nếu bạn bị bệnh thận, bệnh võng mạc và bệnh thần kinh.
Các triệu chứng hạn chế vận động khớp ở bàn tay bao gồm cứng khớp, đặc biệt là các ngón tay, không thể duỗi thẳng ngón tay hoàn toàn, khó khăn trong các kỹ năng vận động tinh như cài cúc quần áo và giảm sức cầm nắm.

Bệnh này được điều trị bằng cách giữ lượng đường trong máu càng gần mức mục tiêu càng tốt, nhưng vật lý trị liệu với các bài tập kéo giãn thường xuyên và tiêm steroid cũng có thể hữu ích.

Vai đông cứng

Đông cứng vai gây đau, cứng khớp và hạn chế vận động vai. Tình trạng này thường gặp ở những người bị tiểu đường lâu năm, lớn tuổi, đã từng bị đau tim hoặc mắc bệnh võng mạc, bệnh thận và bệnh thần kinh.

Bệnh này thường sẽ khỏi theo thời gian nhưng có thể điều trị bằng thuốc giảm đau, tiêm steroid, vật lý trị liệu và trong một số trường hợp là phẫu thuật.

Co cứng Dupuytren

Co cứng Dupuytren là tình trạng ở lòng bàn tay khiến các ngón tay (đặc biệt là ngón đeo nhẫn và ngón út) co lại về phía lòng bàn tay khiến chúng không thể duỗi thẳng ra được.
Bệnh này phổ biến hơn ở nam giới so với nữ giới và ở những người mắc bệnh tiểu đường trong thời gian dài, lớn tuổi hoặc mắc bệnh thận, bệnh võng mạc và bệnh thần kinh.

Bệnh này thường được điều trị bằng phẫu thuật, nhưng thường chỉ khi sự co rút của các ngón tay gây ra biến dạng nghiêm trọng. Đôi khi, tiêm steroid được chỉ định nếu tình trạng này gây ra nhiều đau đớn.

Ngón tay cò súng

Ngón tay cò súng (còn gọi là viêm bao gân hẹp) là tình trạng đau ảnh hưởng đến gân ở bàn tay.
Khi ngón tay hoặc ngón cái bị cong về phía lòng bàn tay, gân bị kẹt và ngón tay kêu tách hoặc khóa. Tình trạng này thường ảnh hưởng đến ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa.

Bệnh này phổ biến hơn ở những người mắc bệnh tiểu đường trong thời gian dài, lớn tuổi hoặc mắc bệnh võng mạc hoặc bệnh thận.
Ngón tay cò súng được điều trị bằng cách tiêm steroid, nẹp ngón tay hoặc trong một số trường hợp là phẫu thuật.

Hội chứng ống cổ tay

Hội chứng ống cổ tay là tình trạng dây thần kinh chạy từ cẳng tay đến cổ tay và bàn tay bị chèn ép hoặc bóp nghẹt.
Các triệu chứng của hội chứng ống cổ tay bao gồm đau, tê hoặc kim châm ở bàn tay và cổ tay, đặc biệt là ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa. Cơn đau (thường được mô tả là cảm giác ngứa ran hoặc nóng rát) thường nặng hơn vào ban đêm.

Bệnh này được điều trị bằng cách nẹp cổ tay, tiêm steroid và trong một số trường hợp là phẫu thuật.

Tăng sản xương vô căn lan tỏa (DISH)

DISH là một tình trạng viêm khớp, trong đó canxi tích tụ và khiến các dây chằng ở cột sống, và đôi khi ở các vùng khác, bị cứng lại. Các triệu chứng bao gồm cứng cổ, đau lưng và giảm vận động.

Bệnh này phổ biến hơn ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 và người béo phì. Vật lý trị liệu, thuốc giảm đau và tiêm steroid có thể được sử dụng để điều trị các triệu chứng.

Suy nhược cơ hoặc mất cơ

Sarcopenia là tình trạng mất khối lượng và sức mạnh cơ bắp xảy ra khi con người già đi. Bạn cũng có thể nghe đến thuật ngữ teo cơ. Mất cơ có thể ảnh hưởng đến khả năng vận động và giữ thăng bằng, đồng thời làm tăng nguy cơ té ngã.

Ở những người mắc bệnh tiểu đường, tình trạng mất khối lượng cơ hoặc sức mạnh cơ bắp này có thể xảy ra nhanh hơn so với người lớn tuổi không mắc bệnh tiểu đường. Tình trạng này phổ biến hơn ở những người mắc bệnh võng mạc, bệnh thận hoặc bệnh thần kinh.

Lời khuyên chăm sóc cơ xương khớp cho người bệnh đái tháo đường

1. Kiểm soát đường huyết: giữ lượng đường trong máu càng gần mức mục tiêu càng tốt.
2. Duy trì cân nặng hợp lý. Đồng thời ăn chế độ ăn lành mạnh với nhiều protein đều có thể giúp làm chậm và điều trị tình trạng mất cơ.
3. Các bài tập rèn luyện sức bền và tăng độ linh hoạt cho cơ khớp như bơi lội, đi bộ, yoga.
4. Tập bài tập kháng lực với tạ giúp duy trì và xây dựng khối cơ bắp