Gút ở nam giới trẻ tuổi: đặc điểm và phòng bệnh

Gút là bệnh lý khớp viêm phổ biến ở nam giới, thường khởi phát ở tuổi trung niên, ảnh hưởng chủ yếu đến nam giới trên 45 tuổi. Tuy nhiên, xu hướng bệnh gút ngày càng trẻ hóa, những bệnh nhân khởi phát gút trước 40 tuổi thường có các yếu tố nguy cơ tim mạch và ít khả năng đạt được mức acid uric máu dưới 360 µmol/L vậy nguyên nhân là do đâu?

Khái niệm và nguyên nhân gút ở nam giới trẻ tuổi

Khái niệm

Bệnh gút là một trong những bệnh lý viêm khớp phổ biến nhất trên thế giới, đặc trưng bởi sự lắng đọng các tinh thể monohydrate monosodium urate (MSU) trong khớp, mô mềm, dưới da gây ra tình trạng sưng, nóng, đỏ, đau tại các khớp và phần mềm quanh khớp.
Nguyên nhân gút ở nam giới trẻ tuổi
Trước đây, người ta cho rằng bệnh gút chủ yếu ảnh hưởng đến nam giới tuổi trung niên, thường gặp nhất là từ 45 tuổi trở lên. Tuy nhiên, những năm gần đây, các dữ liệu đã chỉ ra rằng cơn gút đầu tiên xảy ra ở những người có độ tuổi trẻ hơn nhiều so với trước kia.

Một nghiên cứu tại Pháp (GOSPEL) cho thấy những người khởi phát bệnh gút trước 40 tuổi có nhiều đợt bùng phát cơn gút cấp, nồng độ acid uric trong huyết thanh cao hơn, thường có hội chứng chuyển hóa kèm theo.

Nguyên nhân gút trẻ hoá

• Chế độ ăn uống thiếu lành mạnh: người trẻ tuổi hiện nay tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu purin như đồ ăn nhanh, hải sản, thịt đỏ, rượu bia.

• Thói quen sinh hoạt ít vận động cũng khiến acid uric có xu hướng tăng dần
• Ít uống nước, thay vào đó người trẻ có thói quen sử dụng đồ uống ngọt, có ga…
• Thừa cân béo phì, tỷ lệ thừa cân tăng kéo theo tăng nguy cơ mắc các bệnh chuyển hoá, đái tháo đường, bệnh lý xương khớp và tim mạch.

Theo ước tính của Tổ chức y tế thế giới, tỷ lệ béo phì trên toàn thế giới tăng gần gấp ba lần từ năm 1975 đến năm 2016.
Yếu tố di truyền: dù chưa được chứng minh rõ, nhưng tiền sử gia đình mắc gút có thể góp phần làm tăng nguy cơ.

Biện pháp phòng gút ở nam giới trẻ tuổi

Để phòng ngừa bệnh gút khởi phát sớm và giảm nguy cơ biến chứng mạn tính, nam giới trẻ tuổi nên:

Điều chỉnh lối sống lành mạnh

1. Giảm cân một cách khoa học nếu thừa cân béo phì. Nghiên cứu đăng trên Arthritis Research & Therapy (2017): Một nghiên cứu được thực hiện trên 36 người đàn ông béo phì mắc gút cho thấy, sau khi giảm trung bình 7,7 kg (khoảng 8% trọng lượng cơ thể) trong 16 tuần, nồng độ acid uric huyết thanh giảm trung bình từ uric acid urate: 0,5-1,0 mg/dL.
2. Hạn chế thực phẩm giàu purin: thịt đỏ, nội tạng động vật, hải sản
3. Hạn chế rượu bia, nước ngọt có gas chứa đường fructose – các yếu tố kích hoạt cơn gút cấp
4. Uống đủ nước mỗi ngày giúp đào thải acid uric qua thận tốt hơn
5. Tăng cường ăn rau xanh, các loại quả giàu vitamin C (hỗ trợ chuyển hoá acid uric)

Theo dõi định kỳ acid uric máu

1. Kiểm tra acid uric định kỳ 1-2 lần/năm, đặc biệt là người thừa cân, có dấu hiệu sưng đau khớp
2. Duy trì mức acid uric máu dưới 360 µmol/L (hoặc 6 mg/dL) Để giảm nguy cơ tái phát

Tập luyện đều đặn

1. Ưu tiên các môn thể thao nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, bơi lội.
2. Tránh tập luyện quá sức

Tuân thủ điều trị khi đã được chẩn đoán

Theo chỉ định bác sĩ đã đưa ra đồng thời điều trị và kiểm soát tốt các bệnh nền đi kèm như tăng huyết áp, tiểu đường, mỡ máu.

Gút đang trẻ hoá, bệnh diễn tiến âm thầm nhưng gây hậu quả lâu dài, làm suy giảm chất lượng sống vì vậy cần được phát hiện và kiểm soát kịp thời. Thay đổi lối sống, chế độ ăn uống lành mạnh khoa học là các biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa và hạn chế tái phát bệnh.